Saç beyazlaması günümüz gençlerini tehdit ediyor

27 Mart 2014 10:58 tsi
Saç sağlığımız giderek alarm veriyor.

Dökülmeler, seyrelmeler, beyazlamalar giderek gençlik çağına kadar iniyor. Gençlerde saçlar genellikle tel tel beyazlamaya ön veya yanlardan başlıyor.

Or­ta yaş ve üze­ri­nin so­ru­nu ola­rak bi­li­nen saç be­yaz­la­ma­sı gü­nü­müz genç­le­ri­ni de teh­dit eder ha­le gel­di. Genç­le­ri stre­se so­kan bu du­rum so­run­la­rı da­ha da te­tik­li­yor. Fa­tih Üni­ver­si­te­si Tıp Fa­kül­te­si Has­ta­ne­si­’n­den Der­ma­to­lo­ji Uz­ma­nı Dr. Ay­fer Yıl­dız Boz­bay ile so­ru­nu ko­nuş­tuk..

*14-15 yaş­la­rın­da­ki genç­le­rin tel tel saç­la­rı be­yaz­la­ma­ya baş­lı­yor. Bu ka­dar genç yaş­ta saç be­yaz­la­ma­sı­nın ne­den­le­ri ne­ler­dir?

Saç be­yaz­la­ma­sın­da ge­ne­tik fak­tör­ler önem­li rol oy­nar. Ai­le bi­rey­le­rin­de­ki be­yaz­la­ma  ya­şı­na ben­zer yaş­ta or­ta­ya çık­ma­sı bek­le­nir. An­cak her bi­rey­de an­ne ve ba­ba­dan alı­nan gen­ler­le fark­lı bir ge­ne­tik ya­pı olu­şur. Bu­na bağ­lı ola­rak da saç be­yaz­la­ma­sı da­ha er­ken yaş­ta or­ta­ya çı­ka­bi­lir.

*Saç na­sıl be­yaz­lar?

Saç ren­gi­ni, me­la­nin pig­men­ti (renk mad­de­si) yap­mak­la gö­rev­li hüc­re­ler olan me­la­no­sit­ler sağ­lar. Me­la­no­sit­ler için­de “me­la­no­zo­m” adı ve­ri­len hüc­re içi or­ga­nel­le­ri var­dır. Me­la­nin sen­te­zi  me­la­no­sit için­de yer alan me­la­no­zom­lar­da ger­çek­le­şir. Saç be­yaz­la­ma­sıy­sa, bu me­la­no­sit­le­rin sa­yı­la­rı­nın ve do­la­yı­sıy­la me­la­nın sen­te­zi­nin azal­ma­sı­na bağ­lı­dır. As­lın­da sa­çın be­yaz­laş­ma­sı nor­mal ko­şul­lar­da ola­ğan bir ge­li­şim­dir ve tıb­bi ola­rak fiz­yo­lo­jik ka­bul edi­lir. En önem­li ne­de­ni ise yaş­lan­ma­dır.

*Sa­çı bo­yat­ma­nın da be­yaz­la­ma­yı te­tik­le­di­ği doğ­ru mu?

Saç bo­yat­ma iş­le­mi sa­çın ren­gi açı­la­rak ya­pı­lı­yor­sa ya­ni hid­ro­jen pe­rok­sit de­ni­len renk açı­cı kul­la­nı­lı­yor­sa sa­çı ko­ru­mak ye­ri­ne  yıp­ra­tı­yo­ruz de­mek­tir. Saç­la­rın bu şe­kil­de ha­sar gör­me­si er­ken be­yaz­la­ma­yı teş­vik ede­bi­lir.  An­cak ge­ne­tik yat­kın­lık var­sa bu bul­gu or­ta­ya çı­kar.

*15-20’li yaş­lar­da saç­la­rın be­yaz­la­ma­sı­nı ar­tı­ran dav­ra­nış­lar ne­ler­dir?

Saç be­yaz­la­ma­sın­da en önem­li ne­den yaş­lan­ma do­la­yı­sıy­la pig­ment üre­ti­mi­nin azal­ma­sı­dır. Er­ken be­yaz­la­ma­da ise asıl olan ge­ne­tik ya­pı­dır. Bu­nun dı­şın­da ba­zı me­ta­bo­lik sen­drom­lar ne­de­niy­le de ola­bi­lir. Sa­çın hız­la be­yaz­laş­ma­sı­nın akut ateş­li has­ta­lık­lar­da, hi­per­ti­ro­idi ve di­ya­bet gi­bi en­dok­rin has­ta­lık­lar­da, yo­ğun ruh­sal stres­te,cid­di de­mir ve­ya vi­ta­min ek­sik­lik­le­ri­ne bağ­lı kan­sız­lık, ye­ter­siz bes­len­me (mal­nüt­ris­yon) ve kö­tü huy­lu (ma­lign) tü­mör­ler­de gö­rü­le­bil­di­ği bi­lim­sel ça­lış­ma­lar­da gös­te­ril­miş­tir.

*Saç­la­rı be­yaz­la­yan ki­şi­le­re saç­la­rı da­ha faz­la be­yaz­la­ma­ma­sı için öne­ri­le­ri­niz ne­ler­dir?

Be­yaz­la­ma­ya yol açan asıl et­ken ge­ne­tik­tir. En­gel­len­me­si ko­nu­sun­da me­la­no­sit hüc­re nak­li ça­lış­ma­la­rı de­ney­sel ola­rak ya­pıl­mak­ta­dır. Bu­nun dı­şın­da bi­lim­sel ça­lış­ma ba­zın­da yük­sek doz B vi­ta­mi­ni ve­ya pig­ment sen­te­zin­de gö­rev­li ba­kır-çin­ko gi­bi mi­ne­ral­le­rin ve­ril­me­si ile ha­sa­rın ge­cik­ti­ril­me­si teo­rik ola­rak söz ko­nu­su ola­bi­lir. An­cak unu­tul­ma­ma­sı ge­re­ken asıl un­sur ge­ne­tik ya­pı­dır ve de­ğiş­ti­ri­le­mez.

*Sarımsak, yaban mersini yemek, şekerli yiyeceklerden kaçınmak saç beyazlamasının önünü kesebilir mi?

Dışarıdan alınan ürünler sadece dış zararlara karşı koruyabilir. Saç beyazlamasında asıl faktör  genetik yapı olduğu için dışarıdan alınan maddeler beyazlamaya direkt etki etmezler, saçın kalitesini düzeltebilirler
 
*Be­yaz­lık gi­de­ri­ci şam­pu­an, los­yon vs. ürün­le­ri öne­ri­yor mu­su­nuz?

Bi­lim­sel ge­çer­li­li­ği ol­ma­dı­ğı için özel­lik­le öner­mi­yo­ruz, has­ta ken­di­si kul­lan­mak is­ter­se de­ne­ye­bi­le­ce­ği­ni be­lir­ti­yo­ruz.

*Bir­kaç tel sa­çı be­yaz­la­mış genç bir ki­şi, be­yaz­lık­lar için he­men na­sıl bir ön­lem ala­bi­lir?

Ge­ne­tik dı­şın­da tes­pit edil­miş bes­len­me ye­ter­siz­li­ği, cid­di ane­mi, me­ta­bo­lik has­ta­lık, stres gi­bi ne­den­ler var­sa bun­la­rın te­da­vi­si ve ha­yat tar­zı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si öne­ri­le­bi­lir

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 2,249 defa okundu.